Instytut powołano w roku 1956 do prowadzenia badań podstawowych w dziedzinie podstaw działania, projektowania i budowy maszyn służących do konwersji energii w przepływach. Obecnie w Instytucie są prowadzone prace badawcze w zakresie: mechaniki płynów, przepływów wielofazowych, termodynamiki i wymiany ciepła, spalania, fizyki plazmy, techniki laserowej, mechaniki maszyn, mechaniki struktur inteligentnych, diagnostyki technicznej, tribologii, aerosprężystości oraz innych obszarów z zakresu dziedziny nauk inżynieryjno-technicznych.
Oprócz badań podstawowych, Instytut oferuje usługi badawcze dotyczące praktycznych problemów inżynierskich w zakresie: turbin i mikroturbin, pomp, sprężarek, wentylatorów, śrub okrętowych, odnawialnych źródeł energii, projektowania maszyn i urządzeń, obliczeń i ekspertyz technicznych, konstrukcji unikatowego wyposażenia i aparatury pomiarowej.