Komunikat prasowy

Projekt SERENE, finansowany ze środków programu Horyzont 2020 i koordynowany przez Uniwersytet w Aalborgu (Dania), dobiegł końca po czterech i pół roku współpracy między partnerami z Holandii, Polski i Danii. Trzynaście organizacji wspólnie pracowało nad przyśpieszeniem transformacji energetycznej poprzez rzeczywiste demonstracje innowacyjnych rozwiązań energetycznych.

Kluczowe rezultaty w trzech krajach

Dzięki obszarom demonstracyjnym w trzech krajach projekt SERENE zbadał różnorodne podejścia technologiczne i społeczne do zarządzania energią na poziomie społeczności, ukazując unikalne możliwości i wyzwania:

• Dania: Zademonstrowano skuteczność magazynowania ciepła na poziomie społeczności, niskotemperaturowych sieci ciepłowniczych oraz systemów zarządzania energią (EMS), które zapewniają efektywność energetyczną, optymalizację kosztów i wsparcie dla sieci energetycznej.
• Holandia: W społeczności energetycznej Aardehuizen zastosowano magazyn energii współdzielony przez członków wspólnoty, EMS oraz aplikację mobilną, które poprawiły lokalny profil napięcia i umożliwiły mieszkańcom wspólne zarządzanie energią, podkreślając znaczenie aktywnego zaangażowania społeczności w rozwój rozwiązań energetycznych.
• Polska: Magazynowanie energii i EMS zwiększyły autokonsumpcję oraz elastyczność zużycia energii elektrycznej, umożliwiły skuteczne zarządzanie złożonym systemem energetycznym w obiekcie kulturalno-sportowym i pokazały potencjał lokalnych społeczności energetycznych, mimo istniejących ograniczeń regulacyjnych i prawnych.

Wnioski i doświadczenia (‘Lekcje z projektu’)

W oparciu o czteroipółletnie doświadczenia z wdrażania rozwiązań w rzeczywistych obszarach demonstracyjnych, projekt SERENE zidentyfikował pięć kluczowych 'lekcji'. Wskazują one praktyczne kierunki działań oraz konieczne zmiany regulacyjne, które są niezbędne do efektywnego wsparcia transformacji energetycznej w Unii Europejskiej:

1. Celem jest współdzielenie energii: Obecne regulacje nie nadążają za rozwojem technologii, co utrudnia gospodarstwom domowym współdzielenie energii, mimo że jest to technicznie wykonalne.
2. Interoperacyjność danych jest warunkiem integracji systemów: Różnorodność standardów i zamknięte („prywatne”) systemy producentów utrudniają płynną integrację urządzeń energetycznych w ramach jednego ekosystemu.
3. Obecne struktury rynkowe i regulacyjne premiują status quo: Istniejące ramy prawne i ekonomiczne często zniechęcają do wdrażania innowacyjnych rozwiązań, faworyzując technologie konwencjonalne.
4. Potrzeba urządzeń sterowalnych: Aby gospodarstwa domowe mogły aktywnie uczestniczyć w zarządzaniu energią, niezbędne są inteligentne, sterowalne urządzenia — które wciąż nie są powszechnie dostępne.
5. Brak zaufania do niezweryfikowanych technologii: Zaangażowanie społeczności lokalnych oraz obecność zaufanych lokalnych liderów („ambasadorów”) są kluczowe dla przełamania oporu społecznego i budowania akceptacji dla nowych rozwiązań.

Nota rekomendacyjna (ang. policy brief)

We współpracy z projektami SUSTENANCE oraz LocalRES, projekt SERENE opracował osiem rekomendacji politycznych, mających na celu przezwyciężenie barier regulacyjnych, technologicznych i społecznych, które utrudniają rozwój rozwiązań energetyki obywatelskiej. Rekomendacje obejmują m.in. rozwój lokalnych kompetencji poprzez szkolenia i warsztaty, harmonizację regulacji pomiędzy różnymi szczeblami administracji, wspieranie standaryzacji oraz technologii typu „plug-and-play”, uproszczenie procedur administracyjnych, a także stworzenie elastycznych ram prawnych umożliwiających współdzielenie energii. Łącznie stanowią one spójną ścieżkę do skalowania rozwiązań wypracowanych w ramach projektu SERENE na poziomie europejskim.

Wpływ i perspektywy na przyszłość

Wnioski z projektu SERENE już teraz wpływają na krajowe dyskusje dotyczące energetyki obywatelskiej. We wrześniu 2025 roku holenderski Minister ds. Klimatu wskazał demonstrator Aardehuizen jako wzorcowy przykład społeczności energetycznej w liście skierowanym do parlamentu Holandii. Szczególne zainteresowanie wzbudziły zastosowane w projekcie SERENE magazyn energii oraz system zarządzania energią (EMS).

Choć projekt formalnie kończy się z końcem października 2025 roku, jego dorobek — wiedza, narzędzia oraz rekomendacje polityczne — będą nadal wspierać transformację energetyczną Europy w nadchodzących latach. Dziedzictwo projektu SERENE będzie inspirować i wyznaczać kierunki rozwoju dla kolejnych inicjatyw energetyki społecznościowej w całej Europie.

Partnerzy projektu: